Η Πρωτομαγιά στην Ελλάδα

Ο πρώτος εορτασμός της Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα γίνεται το 1893 στις Στήλες του Ολυμπίου Διός από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο που είχε ιδρύσει ο Σταύρος Καλλέργης. Το 1894, όμως... γιορτάζεται από όλους τους σοσιαλιστές μαζί. Στο ψήφισμα που προέκυψε από τη συγκέντρωση περιλαμβάνονται τα ακόλουθα αιτήματα, αναδιατυπωμένα με σύγχρονη φρασεολογία:

1. Αργία της Κυριακής
2. 8ωρη εργασία
3. Απαγόρευση της εργασίας ανηλίκων
4. Σύνταξη αναπηρίας στους εργαζομένους που κατέστησαν ανίκανοι για εργασία λίγω εργατικού ατυχήματος
5. Κατάργηση της θανατικής ποινής
6. Κατάργηση της προσωποκράτησης για χρέη
7. Επίδοση του ψηφίσματος στην Κυβέρνηση

Λίγες μέρες μετά ο Καλλέργης θα προσπαθήσει να διαβάσει το ψήφισμα στη Βουλή και οι βουλευτές πανικοβλημένοι φεύγουν τρέχοντας φωνάζοντας ούτε λίγο ούτε πολύ ότι ήρθαν οι αναρχικοί να τους ρίξουν βόμβες. Ο Καλλέργης θα συλληφθεί. Θα ακολουθήσει κύμα διώξεων, προφυλακίσεων και κλεισίματος εφημερίδων, χωρίς όμως να σταματήσει οι διαδικασίες που έχουν ήδη μπει σε κίνηση με τη δημιουργία ομάδων και την εξάπλωση ριζοσπαστικών ιδεών.

Όπως παραθέτει η ΓΣΕΕ: “Χρειάστηκε να περάσουν 17 ολόκληρα χρόνια, ως το 1911 που γιορτάστηκε και πάλι η εργατική Πρωτομαγιά. Σ΄ όλο αυτό το διάστημα ξέσπασαν μεγάλες απεργίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της χώρας και πολλούς κλάδους. Στο διάστημα αυτό ξέσπασαν μεγάλες απεργίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδας και σε πολλούς κλάδους.” Πολλά επίσης Σωματεία και δευτεροβάθμιες οργανώσεις δημιουργήθηκαν, όπως το Ε.Κ. Βόλου το 1908, η Φεντερασιόν το 1909 και το Ε.Κ.Αθήνας το 1910. Το 1910 διαδραματίζονται και τα γεγονότα του Κιλελέρ, που συνδέονται με το αγροτικό ζήτημα της Ελλάδας και τους εργάτες γης, όπως θα τους αποκαλούσαμε σήμερα.

“Στα 1911 η Φεντερασιόν Θεσσαλονίκης αναλαμβάνει τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στη Θεσσαλονίκη.” Η Θεσσαλονίκη είναι ακόμα μέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μετά, όμως, από το κίνημα των Νεοτούρκων. Είναι γνωστή για τον πολυεθνικό της χαρακτήρα, εβραίοι, Έλληνες, σλαβοφωνοι, μουσουλμάνοι. “Οι αστυνομικές δυνάμεις επεμβαίνουν και συλλαμβάνουν τους πρωτεργάτες, ανάμεσα σ΄αυτούς τον Μπεναρόγια”.

“Ο Μπεναρόγια[xi] διώχτηκε από το καθεστώς των Νεότουρκων και το 1911 βρέθηκε στην Αθήνα, όπου ήρθε σε επαφή με τις τοπικές σοσιαλιστικές κινήσεις του Ν. Γιαννιού και του Πλάτωνα Δρακούλη.”

“Το 1911 αποφασίστηκε να ξαναγιορτασθεί στην Αθήνα (Μετς) η Πρωτομαγιά με πρωτοβουλία του Ν.Γιαννιού, με κεντρικό σύνθημα «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση και 8 ώρες ύπνο». Την επόμενη χρονιά (1912) γιορτάστηκε και πάλι στο Μετς, η Αστυνομία οδήγησε τους Γιαννιό, Αποστολίδη και Παπαγιάννη στα γραφεία της γιατί «δεν είχαν άδειαν», όπου τελικά αφέθησαν ελεύθεροι. Από το 1912 έχουμε και πάλι μακρόχρονη διακοπή του εορτασμού της Πρωτομαγιάς που θα ξαναγίνει το 1919. Στο μεσοδιάστημα αυτό, ψηφίστηκε ο Ν.281/1914 «περί Σωματείων» με τον οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και τα σωματεία αρχίζουν να αποκτούν καθαρά εργατικό χαρακτήρα. Εχει επίσης ιδρυθεί η ΓΣΕΕ (1918) καθώς και αρκετά Εργατικά Κέντρα.”